sambhajipatil

 राष्ट्रपती पुरस्कार सन्मानित मा.संभाजी पाटील सर यांच्या सेवानिवृत्ती निमित्त आज प्रकाशित झालेल्या *'प्रेरणास्त्रोत'* या गौरव अंकात प्रकाशित झालेला लेख _________________________ *प्रत्येक गुरुजीने संभाजी पाटील बनावं !* ✍️ श्री.सचिन देसाई _________________________                ऐंशीच्या दशकात शिक्षकी पेशात रुजू झालेले हे वंदनीय गुरुG आज 5G च्या जमान्यात निवृत्त होत आहेत. या मागील चार दशकात काळ  बदलला, प्रवाह बदलले, जीवन बदलले शिवाय शिक्षण व शिक्षणाच्या पद्धतीही बदलल्या. बदलाची ही क्रांतिमय नांदी घडत असताना सुद्धा बदलाच्या प्रत्येक टप्प्यात काळपरत्वे स्वतःलाही बदलत... प्रसंगी सिद्ध करत यशाच्या अश्वमेघावर अविरत स्वार होऊन दिव्यत्वाची पताका फडकवत ,अखंडितपणे शिक्षणाच्या वाटेवर चाललेली ही घोडदौड या सर्वाचा साक्षीदार असणाऱ्या त्या काळाचा आदेश मानत ,आता मात्र थोडा विसावा घेणार आहे. प्रवासाच्या या अंतिम क्षणी या वाटसरुला मागे वळून एक कटाक्ष टाकताना... या सर्वश्रेष्ठ शिक्षणाच्या मैदानात त्यांच्याच सोनपावलांनी  उधळलेला धुरळा पाहताना किती मनस्...

 *MY GUARDIAN ANGEL * Dear pappa  I am little anxious as I am writing this as I have not written about you in a long time , almost dating back to the essay I wrote back in school days.       Few things words can expound better !  Pappa you will soon retire from your service life , a life you have been living since you were 20years old . It’s been 38 years since, and a lot has changed in these years and yet lot of things are same as ever . I still remember the days you took me school with you (Pandewadi), I was only four years old and sat with class of first standard students . I could easily deduce  how well respected you were , among students as well as teachers based on the way I was treated by both of them . You encouraged me to participate in almost every event taking place in school or outside , be it athletics or educational. Well , not just me . I think most of your students would say the same thing about you ! Bringing out the best in peop...

 आठवणीतले गुरुजी.... गुरुजी हा शब्द काळानुसार सर, टीचर या मध्ये बदलेलेला असला तरी आमच्या मनावर तो अनेक अर्थाने प्रतिबिंबित झालेला आहे. हा शब्द म्हणजे आमचा आदर्श, आमची ऊर्जा, आमचा आत्मविश्वास आणि बरच काही. आई वडीलांनी बोलायला, चालायला शिकवल्या नंतर खऱ्या अर्थाने ज्ञानाची ज्ञानज्योत घेऊन आम्हाला मार्गक्रमण करायला शिकवले ते आमचे  गुरुजी म्हणजेच राष्ट्रपती पुरस्कार विजेते श्री संभाजी गोविंद पाटील (गुरुजी).  आयुष्याला आकार देणारी, योग्य पैलू पाडणारी वर्षे म्हणजेच आपली प्राथमिक शाळेतील वर्षे. अगदी त्याच पहिल्या प्रवासात म्हणजे पहिली ते सातवी (सन १९९०-१९९७) अशी तब्बल सात वर्षे आम्ही गुरूजींकडे शिकलो. गुरुजींचे आमच्या बॅच वर विशेष प्रेम होते. अर्थात याला आम्ही आमचे भाग्य समजतो. घरापेक्षा जास्त वेळ शाळेत असल्यामुळे या सात वर्षात कुटुंबियांपेक्षा जास्त सहवास आम्हाला गुरुजींचा लाभला. शिक्षण, खेळ, राजकारण, समाजकारण या सगळ्याचे बाळकडू आम्हाला लहानपणापासून गुरुजींकडून मिळाले आणि तीच शिदोरी सोबत घेऊन आम्ही वाटचाल करत आहोत.  गुरुजींचे अनेक गुण आम्ही अगदी जवळून पहिले. प्रत्येक खे...

 परीस स्पर्श वर्ष १९९६-९७. इयत्ता चौथी. माझ्या शालेय जीवनातला सर्वात महत्वाचा टप्पा. श्री संभाजी पाटील सर माझे वर्गशिक्षक म्हणून आले. ते वर्ष मी आजही अनुभवत असलेल्या यशाचा पाया होता. सर आम्हाला सुट्टीच्या दिवशी त्यांच्या घरी extra classes साठी बोलवायचे. स्पष्टच होतं की, त्यांनी आपल्या वैयक्तिक वेळेचा त्याग तेव्हापासूनच केला होता. काकी (त्यांच्या पत्नी) आम्हाला नाश्ता आणि चहा देत. शिक्षण विनामूल्य! चहा नाश्ता विनामूल्य!! सुट्टीच्या दिवशी!!! आजच्या व्यावसायिक युगात हे दुर्लभ झालंय. ही त्यांच्याकडून आणि काकींकडून एक निःस्वार्थ सेवा होती. किंबहुना तपश्चर्याच होती. २५ वर्षांनंतरही मला आमचे शालेय दिवस आठवतात. विशेषत: आमचा इतिहासचा वर्ग. सर इतिहास जिवंत करायचे. छत्रपती शिवाजी महाराज आम्ही वर्गातच अनुभवायचो. शाहू महाराजांचा पोवाडा मला आजही पाठ आहे. विज्ञानात सरांचा केवळ पुस्तकांमधून शिकवण्यापेक्षा practical वर भर असायचा. गणित तर त्यांचा आवडता विषय. गणित शिकवताना त्यांच्यात प्रचंड उत्साह असायचा. या विषयाबद्दलची त्यांची आवड संसर्गजन्य होती आणि त्यांनी आम्हाला शिकवलेलं गणित आजही माझ्यासाठी एक...

 **चिरतरुण व्यक्तिमत्त्व**           आज मी वयाची साठी पूर्ण करणार, माझ्या कामातून निवृत्त होणार आणि राहिलेले आयुष्य मस्त निवांतपणे घालवणार. आतापर्यंत जगलेल्या धावपळीच्या आयुष्याला थोडीशी विश्रांती देणार. सकाळी उठून मी चहा घेत वृत्तपत्र वाचत आराम खुर्चीत दारामध्ये सूर्याच्या कोवळ्या उन्हामध्ये दिवसाची सुरुवात करणार. दुपारी जेवण झाल्यावर मस्तपैकी एक डुलकी काढणार आणि संध्याकाळी गावामध्ये एक फेरफटका मारून येऊन जेवून झोपी जाणार. अशी दिनचर्या असणारी किंवा अशा दिनचर्येची स्वप्ने बघणारा एक वर्ग या समाजामध्ये असतो. बहुदा ९९ टक्क्यांपेक्षा जास्त नोकरदार लोक या वर्गामध्ये मोडतो.                    पण ज्या व्यक्तीबद्दल मी चार शब्द लिहिण्याचा जो काही छोटासा प्रयत्न करत आहे ती मात्र उरलेल्या एक टक्क्यांमध्ये मोडते. त्या राहिलेल्या एक टक्क्यांमधले ज्यांच्या वयाचा फक्त आकडा जास्त आहे पण मन, शरीर  अंगात असणारी ऊर्जा आणि सळसळता उत्साह अजूनही तरुणांनाच काय पण शाळेतील मुलांनाही लाजवेल असे असणारे बाबा आता निवृत्त होणार आहेत...

 *शिक्षक आमचे आधारस्तंभ*        *गुरु हे शिष्याला सदैव ज्ञान देत असतात. विद्यार्थ्यांचा सर्वांगीण विकास व्हावा, हीच एकमेव तळमळ व इच्छा शिक्षकाची असते.सर्व शिक्षक स्वभावाने चांगले असतात.तसेच शिकवण्याची त्यांची धडपड लक्षात राहण्यासारखी असते. प्रत्येक विद्यार्थ्याला कोणते ना कोणते तरी शिक्षक आवडत असतात.माझ्या प्राथमिक शाळेत असेच एक शिक्षक होते. त्यांचे नाव श्री. संभाजी गोविंद पाटील.चहाची जशी वेळीअवेळी आठवण येते, तशीच पाटील सरांची आज नेहमी आठवण येते.*  *गुरुने दिला ज्ञानरूपी वसा*  *आम्ही चालवू हा पुढे वारसा..* *या दोन ओळींमध्येच खरा अर्थ भरला आहे. सरांची शिकवण्याची हातोटी एकदम वेगळी. अवघड गणित अगदी सहजपणे शिकवण्यात त्यांचा हातखंडाच होता. सरांची स्वभाव वैशिष्ट्ये बोलून आणि सांगून न संपणारी आहेत स्वभावाने शांत व मीतभाषी कधी कधी विनोदी पद्धतीने शिकवणारे पाटील सर विद्यार्थ्यांच्याकडून हसत खेळत स्वाध्याय पूर्ण करून घेत बोलण्याची शैली अतिशय सुंदर त्यामुळे ते विद्यार्थी प्रिय झाले.*     *सामाजिक कार्यक्रमात त्यांचा सहभाग मोठा होता. गावातील सर्वच उपक्रम ...

 *शिक्षण प्रवाहातील वाहता झरा - मान.श्री.संभाजी पाटील गुरुजी* *विद्यामंदिर पंडेवाडी शाळेच्या सर्वांगीण विकासामध्ये अनेक शिक्षकांचे फार मोलाचे योगदान आहे.फार मोठ्या प्रमाणात भौतिक सुविधा उपलब्ध नसतानाही  स्वतःला मुलांच्या शैक्षणिक वृद्धीसाठी झटणाऱ्या शिक्षकांमध्ये श्री.संभाजी पाटील गुरुजींचे नाव प्राधान्याने घ्यावे लागेल.* *श्री. सी. धों.पाटील गुरुजींचा वारसा श्री.संभाजी पाटील गुरुजींनी पुढे सुरू ठेवला आणि विद्यामंदिर पंडेवाडी शाळेचा नावलौकिक दूरवर पसरला. स्कॉलरशिप तर गुरुजींचा हातखंडा.विद्यामंदिर पंडेवाडी शाळेत असताना गुरुजींनी अनेक शिष्यवृत्तीधारक विद्यार्थी घडवले.त्यांच्या मार्गदर्शनाखाली शिक्षण घेतलेले अनेक विद्यार्थी विद्यार्थिनी आज स्वतः च्या  क्षेत्रात खूप उत्तम काम करीत आहेत. गुरुजींनी आमच्या शाळेस मिळवून दिलेला नाव लौकिक आम्ही ग्रामस्थ कधीही विसरणार नाही.* *आमच्या गावातील अनेक विद्यार्थांना स्वतः च्या पायावर उभे राहण्याचे बळ गुरुजींनी दिले.आज त्यांनी घडवलेले अनेक विद्यार्थी त्यांच्या त्यांच्या क्षेत्रामध्ये आपल्या कामाचा ठसा उमटवत आहेत.त्यांनी प्रवाहित केलेल्या शि...

 *संभाजी पाटील सर म्हणचे ,बहुजन समाजाने आचरणात आणावयाच्या मूल्यांचा ठेवा* [( *संभाजी पाटील सरांनी आयुष्यभर ह्रदय ओतून विद्यार्थ्यांचे व्यक्तिमत्त्व संवर्धन आणि समाजाचे ऐश्वर्यवर्धन केले आहे*)] ({ *संभाजी पाटील सर खळाळ म्हणजे उत्साहाचा खळाळून  वाहणारा निर्झर. सर म्हणजे जिवंतपणा , सळसळते चैतन्य,नित्य नवीनता व रमणीयताही*)} (( *समर्पित भावनेने सेवा बजावणारा हरहुन्नरी शिक्षक, शिष्यवृत्ती परीक्षेत यश मिळवून देणारा बाप माणूस, क्रीडांगणावर अंगात चैतन्य संचारते असा स्पोर्ट्समन, सृजनशील व संवेदनशील लेखक, इंग्रजी -गणित- बुद्धिमत्ता - मराठी वाड्:मय यावर जबरदस्त प्रभुत्व असणारा माणूस व समाजमुख प्रशासन असणारे सतेज ,सदानंदी व सदाबहार मुख्याध्यापक म्हणजे संभाजी पाटील*)) [[ *१९८४ पासून शिक्षण विस्तार अधिकारी, गटशिक्षणाधिकारी व उपशिक्षणाधिकारी यापदावर काम करत असताना मी तांदळे गुरुजी ( कन्या मलकापूर), साळोखे गुरुजी ( केंद्र शाळा माण) सदानंद कदम ( भोसे  सांगली)  गंगामाई विद्यालय खाजगी प्राथमिक शाळा इचलकरंजी मुख्याध्यापिका दामले मॅडम , वसंत  भोसले (पद्माराजे शाळा कोल्हापूर मनपा ) व ...

 दीपस्तंभ       आपल्या जीवनामध्ये अनेक व्यक्ती येत असतात . काही नातेसंबंधातून,काही मित्रांच्या रुपाने, काही सहकाऱ्याच्या भूमिकेतून जीवनात प्रवेश करतात . या सर्वांच्या विचाराचा आपल्यावर थोडाफार का होईना प्रभाव पडत असतो . मला ज्यांची लहानपणापासून साथ संगत मिळाली ते संभाजी पाटील सर तसे नात्याने माझे चुलते लागतात ..त्यातच वडिलांचे किराणा मालाचे दुकान त्यांच्याच घरी भाड्याने होते ; त्यामुळे त्यांचा सहवास अगदी शालेयदशेत असतानाच मिळायला सुरुवात झाली आणि कळत नकळत त्यांच्या व्यक्तिमत्त्वाचा प्रभाव माझ्यावर पडत गेला . या संपूर्ण गौरवांकामध्ये त्यांचे अनेक विद्यार्थी यांनी आपले मनोगत मांडलेले आहे .. तसा मी त्यांचा लौकिक अर्थाने विद्यार्थी नाही पण त्यांच्याकडून अनेक विषयांचे बाळकडू मला मिळाले.. पूर्वी सातवीची एक केंद्र परीक्षा व्हायची त्यासाठी शिक्षका-शिक्षकांमध्ये प्रचंड चुरस असायची . योगायोगाने विद्यामंदिर पंडेवाडी या ठिकाणी पाटील सरांचा सातवीचा वर्ग आणि विद्यामंदिर सावर्डे पाटणकर या ठिकाणी माझे गुरुवर्य श्री सदाशिव लक्ष्मण कुंभार गुरुजी यांचा सातवीचा वर्ग यामध्ये स्पर्धा होती...

 सामान्यातील असामान्य व्यक्तिमत्त्व      राष्ट्रपती आदर्श शिक्षक पुरस्कार विजेते, शिक्षक बँकेचे तज्ञ संचालक , नूतन विस्तार अधिकारी आदरणीय संभाजी गोविंद पाटील सरांची आज सेवानिवृत्ती.आनंद आणि दुःख अशा संमिश्र भावनांचा हा दिनू. आनंद यासाठी कि सरांची दगदग कमी होऊन थोडा निवांतपणा लाभेल यासाठी. तर दुःख यासाठी कि शिष्यवृत्तीसारख्या परीक्षेतील कुटप्रश्नांची उकल करुन आमच्यासारख्या शिक्षकांना मार्गदर्शन करणारं  एक उत्कृष्ट, मेहनती मार्गदर्शक  व शाळेचे समर्पित हे व्यक्तिमत्त्व या प्रवाहातून थोडं बाजूला होणार म्हणून.  पाटील सरांचा आणि माझा परिचय झाला  तो whatsapp च्या माध्यमातून. शिष्यवृत्तीचा whatsapp चा  ग्रुप तयार झाला होता. मीही त्यावर सक्रिय झाले. कठीण प्रश्नसंबंधीत मला तिथे मार्गदर्शन मिळू लागले.आजपर्यंत शिष्यवृत्तीतील कोणताही प्रश्न तिथे अनुत्तरीत राहिला असे मला आठवत नाही. अशा या कुशाग्र बुद्धिमत्ता असणाऱ्या व्यक्तिमत्त्वाबद्दल आदर दुणावत गेला.शैक्षणिक , सामाजिक आणि प्रशासकीय प्रश्नावर ही चर्चा वाढत राहिली...आणि सरांठायी असणारे विविध पैलू उलगडत गे...

 __________________🖋️                   कल्पवृक्ष                           आज पहिल्यांदा लिहिण्याचा योग जुळून आला. त्याच कारण म्हणजे पप्पांची सेवानिवृती... अडतीस वर्षांच्या झंझावाती सेवेनंतर माझे पप्पा 31मे 2023रोजी सेवानिवृत्त होत आहेत.एक दिवस पप्पांचे विद्यार्थी घरी आले आणि पप्पांच्या सेवानिवृत्ती निमित्त स्मरणिका प्रकाशित करणार असल्याचे बोलून दाखवले.त्या दिवसापासून माझ्याही मनात नकळत काही तरी लिहावे असे वाटत होते. माझ्या भावना व्यक्त करण्याचा छोटासा प्रयत्न मी करत आहे.                    लग्न झाल्यावर मुलगी जेव्हा सासरी येते ,तेव्हा तिच्यासाठी सगळी माणसं ही नवीन असतात. सासू-सासरे यांच्यासोबत जुळवून घेणं, हे सर्व मुलींना थोड कठीण जातं. काही दिवस तरी. पण माझ्याबाबतीत असं काही झालं नाही. सासू-सासऱ्यांच्या रूपात आई-वडीलच मला मिळाले आहेत. सर्व मुलींच्या आयुष्यात वडिलांची जागा ही खूप महत्त्वाची असते.  पण न...

 *सखा* आमचे मित्र म्हणा अथवा सखा म्हणा पण जीवनभर मैत्री जपणारा एक सच्छिल मित्र     या मित्राबद्दल काय लिहावे आम्ही दोघांनी एकाच दिवशी नोकरीस सुरुवात केली . सुरुवातच अशा प्रकारे केली की आयुष्यभर आपल्या समोरील चिमुकल्या साठी सारे जीवन अर्पण करायचे आणि ते साध्य झालेही  आणि आमच्या मैत्रीबद्दल म्हणाल तर चन्दनं शीतलं लोके चंदनादपि चंद्रमा: । चन्द्रचन्दनयोर्मध्ये  शीतला साधुसंगत: ।। हिन्दी अर्थ :- यहाँ बताया गया हे की चन्दन जो हे वह शीतल होता हे वह ओरो को भी शीतलता प्रदान करता हे। वैसे ही चन्द्रमा तो चन्दन से भी शीतल होता हे , आगे कहते हे की चन्दन और चंद्र की बिच में सच्ची मित्रता हे जो सतसंगति हे वह इन दोनों से अधिक शीतलता प्रदान कराती हे।एक सच्चा मित्र ही अपने मित्र के दुखो को समाज कर उसे शीतलता रूप सहायता करता हे।    या प्रकारे आमची मैत्री आहे. ध्येय एक विचार एक त्यामुळे आमची वैचारिक पातळी जुळली म्हणूनच अध्यापन अध्यापन हाच परमार्थ मानणारे संभाजीराव प्रत्येक भूमिकेत उठावदार राहिले . जसे की न कश्चित् कस्यचिन्मित्रं,  न कश्चित् कस्यचित् रिपु:। अर्थतस्तु ...

 गुरु हा मेणबत्ती सारखा असतो जो इतरांचा मार्ग प्रकाशण्यासाठी स्वतः जळत राहतो.. या उक्तीप्रमाणे माझेही गुरुवर्य आदरणीय श्री संभाजी गोविंद पाटील सर आदर्श शिक्षक राष्ट्रपती पुरस्काराने सन्मानित सावर्डे पाटणकर गावचे प्राथमिक शिक्षक . सर यावर्षी 31 मे ला सेवानिवृत्त होत आहेत हे समजल्यानंतर मनाची थोडी चलबिचल झाली . एखाद्या लहान बाळाला त्याची आई सोडून दूर निघून जाते आणि बाळालाही आईचा लळा लागावा व आईलाही लेकरांना सोडून जाताना नाईलाज व्हावा अशी मनस्थिती सरांच्या बाबतीत सर्व विद्यार्थी बांधवांची झाली असावी . विद्यामंदिर सावर्डे पाटणकर या शाळेत विद्यार्थी दशेत असताना इयत्ता सहावीच्या वर्गावर नव्यानेच श्री संभाजी पाटील सर हे आमच्याच गावातील शिक्षक म्हणून रुजू झाले. इयत्ता पाचवी पर्यंत मला धडशे लिहिता वाचताही येत नव्हते .मग नंबर तर दूरच  ..इयत्ता सहावीला वर्गाच्या दोन तुकड्या पाडल्या गेल्या . त्यातील अ तुकडी या वर्गावर पाटील सरांची नियुक्ती झाली . त्या वर्गात मध्ये मला प्रवेश मिळाला .सरांना सर्व विद्यार्थी खूप घाबरायचे . शाळा सोडून घरी बसण्याचे कुणाचे धाडस व्हायचं नाही .. सरांचे व्यक्तिमत्...

 ....... आमचे विद्यार्थीप्रिय गुरू ... माझे गुरुवर्य मा.श्री.संभाजीराव पाटील सर नियत वयोमानानुसार ३१ मे २०२३ रोजी आपल्या ३७ वर्षांच्या प्रदीर्घ सेवेनंतर सेवानिवृत्त होत आहेत. त्यांच्याबद्दल थोडसं........                    सर २५ जानेवारी १९८६ रोजी विद्या मंदिर चांदे या ठिकाणी माझे गावी हजर झाले. सावर्डे (पाटणकर)ते चांदे अंतर सुमारे २५ किमी मात्र धामोड ते चांदे हा रस्ता अत्यंत खाच खळग्यांचा, धुळीचा.रस्त्याला रहदारी नाही, चांदे राधानगरी तालुक्याचे शेवटचे टोक. त्यामुळे सर सुरूवातीचे काही दिवस कोते या ठिकाणी आपल्या स्नेह्यांच्याकडे राहिले.त्यानंतर त्यांनी आपला मुक्काम धामोड या गावी हलवला.श्री. बाबुराव साबणे यांचे घरी राहून त्यांनी सायकलने धामोड-चांदे हा पाच किमीचा प्रवास शाळेसाठी सुरू केला.मी त्यावेळी इयत्ता पाचवीत शिकत होतो.पैलवान शरीरयष्टी,पायात गोफ,स्पष्ट धारदार आवाज,प्रमाणित भाषेतील उच्चार असणारे पाटील सर आम्ही तेव्हा बघत होतो.           इयत्ता पाचवीचे माझे वर्गशिक्षक श्री. सुरेश अणुस्कुरे सर होते. त्यांची श...

 न संपणारी  ज्ञानाची  शिदोरी : संभाजी  गुरुजी जीवनाच्या वाटेवर पावलापावलाला अनेक गुरु आपल्याला भेटत  असतात पण काही गुरु आपल्या मनावर  त्यांच्या व्यक्तिमत्त्वाचा  ठसा  कायमचा उमटवून  जातात. गुरूंकडून आपण  खूप  काही शिकत  असतो ;पण जीवन जगण्याची कला मात्र शिकावी ती आमच्या आदरणीय परम पूज्यनीय श्री. संभाजी गोविंद पाटील गुरुजी यांच्याकडून. यांच्या व्यक्तिमत्त्वाचे वर्णन करायचे म्हंटले तर 'अष्टपैलू ' हा शब्दसुद्धा अपुरा पडेल. शिक्षकी पेशाच आहे यांचा पण लिहिणे,सगळे मैदानी खेळ खेळणे, धावणे, लाठीकाठी, व्यायाम करणे, प्रत्येक गोष्टीत यांचे अव्वल स्थान. मला नेहमी प्रश्न पडतो की इतकं परिपूर्ण कोण कसं काय असू शकतं?. यांच्या सहजच्या दैनंदिन बोलण्यातून कधी आपण आयुष्यातील खूप महत्वाचे धडे शिकत असतो हे कळतही नाही. पण पावलापावलाला त्याची प्रचिती आल्यावाचून राहत नाही. यांच्यासारखे शालेय अभ्याससुद्धा मजेशीर पद्धतीने शिकवणारे शिक्षक असतील तर शिकण्यातील गोडीच वेगळी.        काही काही शिक्षकांना आपल्या विद्यार्थ्यांना धाकात ठेवायला आ...

 शिक्षणक्षेत्रातील देवमाणूस : श्री. संभाजी पाटील सर              असं म्हणतात की आयुष्याला खऱ्या अर्थाने जर कशामुळे किंमत प्राप्त होत असेल तर ती केवळ नि केवळ  'शिक्षणानेच '. माणूस हा आयुष्यभर काही ना काही शिकतच असतो. जीवनाच्या प्रत्येक वाटेवर मनुष्याला गुरु, मार्गदर्शक हे भेटतच असतात. यात, आपल्या जन्माच्या अगोदर पासून आपल्यावर गर्भसंस्कार करणारी 'आई' ही आपली गुरु असते. त्यानंतर आयुष्याला एक महत्वपूर्ण कलाटणी देण्यासाठी आपल्या आयुष्यात अतिशय महत्वाच्या अश्या काही व्यक्तींचा प्रवेश होतो. ते म्हणजे आपले 'शिक्षक '.                  शाळा, विद्यालय, महाविद्यालय या सर्व शिक्षण प्रवाहाच्या समुद्रात शिक्षक रुपी ज्ञानाच्या लाटा ह्या आपल्या आयुष्याला पैलू पाडण्याचे महान कार्य करत असतात. यात तुलनेने प्राथमिक शाळेतील शिक्षकांचे योगदान आपल्या विद्यार्थ्यांच्या प्रवासात अतिशय महत्त्वपूर्ण ठरते. कारण, शिक्षण प्रवाहातील ह्या पहिल्या टप्प्यात शिक्षणासाठी विद्यार्थ्यांची मानसिकता बनवण्यापासून ते अगदी शिक्षणाबद्दल, शाळ...

 _______________     माझे प्रेरक-माझे गुरू        आदरणीय गुरुजी,           लिहिता लिहिता जपावे ते अक्षर मनाचे! बोलता बोलता गुंफावे ते शब्द ओठातले! रडता रडता लपवावे ते पाणी डोळ्यातले! हसता हसता आठवावे ते गुरूजी शाळेतले!         गुरूजी, तुम्ही आम्हाला सर्वोत्कृष्ट व्यक्ती बनवलात.म्हणून आभार.आजही मी माझ्या गुरूवर्यांना आणि विद्यार्थी मित्र-मैत्रिणींना खूप मिस करत आहे.मी तीन वर्षे जरी तुमच्याकडे शिकले असले , तरीसुद्धा तुमच्याबद्दल लिहिण्यासारखे खूप काही आहे.फक्त सातवीपर्यंत नाही,तर जीवनभर तुम्ही आमचे आदर्श आहात.तुम्ही जी शिकवण दिली,ती आजही आम्ही आमच्या मुलांना देत आहोत.आमच्या मुलांना सुद्धा तुम्हीच शिक्षक म्हणून हवे होता.पण असो....         गुरूजी, तुम्ही आम्हाला दिलेले प्रेम व ज्ञान शब्दांत व्यक्त करता येत येत नाही. आणि ते सांगून संपणारही नाही.आईवडील   हे आपले पहिले गुरू असतात;पण तुम्हीच माझे पहिले गुरू आहात.मी कमी वेळ घरी आणि जास्त वेळ तुमच्या सहवासात होते.आमच्या आयुष्यात तुमच...

 --++++++++++          ध्रुवतारा 🙏नमस्कार,      मी सौ.स्वाती अशोक नायकवडे (कु.शुभांगी जयसिंग पाटील) रा.पंडेवाडी  राष्ट्रपती पुरस्कार प्राप्त मा.संभाजीराव पाटील (गुरुजी)यांची एक विद्यार्थीनी.      आमच्या सारख्या अनेक विद्यार्थ्यांना आपल्या ज्ञानाच्या परिसस्पर्शाने आयुष्यात एक व्यक्तिमत्व बनवले त्या गुरुजींच्या विषयी लिहिण्याचा एक प्रयत्न.      आयुष्यात 'गुरु ' या शब्दाला साजेस व्यक्तिमत्त्व म्हणजे आमचे गुरुजी. आयुष्यात अनेक मार्गदर्शक भेटतात पण 'गुरु ' एकच असतो जो आपल्या आयुष्याला कलाटणी देतो.तसेच अगदी बालपणापासून त्यांनी आमच्या आयुष्यात जे पेरले ते प्रत्येक चांगल्या - वाईट प्रसंगात आम्हास उपयुक्त ठरले. आपल्याकडे 'फॅमिली डॉक्टर 'ची संकल्पना पण लोकांना माहित नसेल तेव्हा मात्र आम्हाला ' फॅमिली शिक्षक ' भेटले आमचे गुरुजी. माझ्या काकांच्या श्री.सुनील पाटील (सर ) यांच्या नंतर मला ते मार्गदर्शक म्हणून मिळाले. म्हणजे   आमच्या कुटुंबाचे मार्गदर्शक, दिशादर्शक, जिव्हाळ्याचे बनले. मला आठवते ते इयत्ता ४ थीचे व...

 _-------+++++-----     आमचे शिस्तप्रिय गुरूजी        आदरणीय गुरुजी, श्री संभाजी गोविंद पाटील (राष्ट्रपती पुरस्कार सन्मानित) कवी मंगेश पाडगावकर म्हणतात,आयुष्य हे विधात्याच्या वहीतलं पान असतं.रिकामं तर रिकामं,लिहिलं तर छान असतं. पहिलं पान जन्म आणि शेवटचं पान मृत्यू असतं..... मधली पानं आपण भरायची असतात,कारण ते आपलं कर्म असतं......           तसं पाहिलं तर प्रत्येकाची कर्म करायची पद्धत वेगवेगळी असते.पण आपल्या कर्माला उचित ध्येयापर्यंत पोचण्यासाठी जी तळमळ, धडपड व जिद्द हवी असते,ती धडपड मी फक्त माझ्या गुरूजींध्येच पाहिली.गुरूजी हा शब्द मनामध्ये एवढ्यासाठीच येतो,कारण सर म्हणायचे धाडस आज देखील होत नाही.कारण या व्यक्तीप्रती असणारी आदरयुक्त भीती आज देखील तितकीच आहे,जी वर्गामध्ये विद्यार्थी असताना होती.            ग्रामीण भागातील विद्यार्थी शिकला पाहिजे,घडला पाहिजे व गुणवत्तेत सुद्धा चमकला पाहिजे,ही जिद्द मनामध्ये बाळगून विद्यार्थी घडविण्यासाठी ग्रामीण भागातील शाळांना प्राधान्य मानून गुरुजींनी आजपर्यंत ज्ञानद...

 *माझे अष्टपैलू मुख्याध्यापक*        *प्रत्येक मुलाच्या आयुष्यात त्याचे आईवडील पहिले गुरू असतात.ते आपल्या मुलांना चांगले संस्कार करून शाळेत पाठवतात.आपले मूल काहीतरी बनावे,या अपेक्षेने आईवडील मुलाला शाळेत पाठवत असतात.;पण जेव्हा हे मूल शाळेत प्रवेश करते तेव्हा ते एका छोट्या जगातून नवीन विश्वात प्रवेश करते.या नवीन विश्वात त्या मुलाच्या आयुष्यात नवनवीन शिक्षक येत असतात.त्यांतील काही निवडक शिक्षकच आपल्या स्मरणात चिरकाल टिकत असतात.असेच एक प्रभावी व्यक्तिमत्त्व असलेले शिक्षक माझ्या शाळेचे मुख्याध्यापक श्री संभाजी पाटील माझ्या शैक्षणिक प्रवासात आले आणि माझ्या प्रवास सुखाचा समाधानकारक आणि आनंददायी होऊ लागला. श्री संभाजी पाटील हे माझ्या शाळेचे मुख्याध्यापक असून आमच्या वर्गाला इंग्रजी विषय शिकवतात.विशेष म्हणजे या वर्षी ते सेवानिवृत्त होत असून सुद्धा सहावी ते आठवी इंग्रजी,आठवी विज्ञान आणि चौथीच्या वर्गाला सुद्धा इंग्रजी विषय शिकायला जातात ‌.आमच्या शाळेचे मुख्याध्यापक माझे favourite teacher आहेत आणि माझे best friend सुद्धा आहेत.*           *अत्यंत शि...

 *सदाव्यस्त आमचे मुख्याध्यापक*          पाच वर्षांपूर्वी आमच्या शाळेला एक नवीन मुख्याध्यापक आले.त्यांच्याबद्दल आम्हाला खूप कुतूहल वाटायचं.ते म्हणजे राष्ट्रपती पुरस्कार सन्मानित श्री संभाजी पाटील..! स्वभावाने खूप प्रेमळ, स्वच्छताप्रिय अत्यंत शिस्तप्रिय, स्वच्छ आणि निर्मळ मनाचे, तितकेच कडक, प्रामाणिक आणि रागीट सुद्धा....!             आमच्या मुख्याध्यापकांबद्दल बोलावे तितके थोडेच आहे.इतके विविध प्रकारची अंगे त्यांच्यात आहेत.सकाळी दहा वाजल्यापासून ते सायंकाळी सहा साडेसहा वाजेपर्यंत ते सतत बिझी असतात.इंग्रजी, विज्ञान, मराठी, इतिहास असा कोणताही विषय ते शिकवायला लागले की त्यांचा तास संपूच नये असे वाटत होते.प्रत्येक विषय मनापासून शिकवणार, तसेच शाळेतील इतर कोणतेही काम करण्यात माघार असायची नाही.नळ दुरूस्त करणे, मुलांबरोबर स्वच्छता करणे, बागकाम करणे, खेळात तर सर्वात पुढे असणारे स्वतःची सर्व कामे स्वतःच करणारे, सर्वांच्यात मिळून मिसळून राहणारे , कोणत्याही कामात कसूर खपवून न घेणारे असे आमचे 'दबंग' मुख्याध्यापक आमचेच काय संपूर्ण गावचे लाडके ...

 *हमारे जादूई मुख्याध्यापक*         दुनियाँ में बहुत कम बच्चों कि किस्मत होती हैं। आप जैसे अध्यापक का मिलना नसीब हो ता हैं।एक टीचर के तोर पर हमें भगवान का स्वरुप मिला।                                                                                 सरजी ,सच कहे तो आप बहुत दिलचस्प आदमी हैं !आप हमारे विद्यालय के रवैया राजा हैं।एक राजा की तरह आपका बर्ताव हमें बहुत अच्छा लगता है! आपने पाठशाला आतेही हर पल हमारे लिये बिताया है!इतनी शक्ती आपको कहॉंसे आती है कौन जाने! आप जैसा कोई और नहीं हो सकता है! आप पुरी जिंदगी में आपना attitude रखना।आप कि जगह कोई भी नहीं ले सकता हैं। आपके आज भी कक्षा में आने पर आनंदी वातावरण   बनता हैं। साॅल्यूशन च्यापटर से आपने ऐसा परिचय करा दिया आपने तो युरिया को भी हमारा फेवरेट् बना दिया।आपने हमे e-learning भी पढा़या। खेलकुदमें भाग लेने...